Troia

Ibilbide tematikoak

Troiako Gerra

Greziarren eta troiarren arteko gerraren historiaren berri ematen zuen kontaketa konplexu eta luzea inspirazio iturri izan zen ezin konta ahala artelanetarako, hala literario nola eskultoriko zein piktoriko.

Guretzat historia Iliadan kontatzen diren gertakarietara murrizten dela baldin badirudi ere, Homeroren liburu ospetsuak gerraren azken urtearen berri baino ez du ematen. Antzinako greziarrentzat, Troiako Gerraren historian sartzen ziren haren jatorria eta gatazkako hamar urteak ere, Akilesen heriotza, zaldiaren iruzurra, amaierako setioa eta greziar heroien itzulera haietako bakoitzaren etxera.

Istorio horiek guztiak Troiar Zikloa izenarekin batutako hainbat narraziotan garatzen ziren.

Homeroren Bustoa

Troiako Gerrako zatirik ezagunena Homerok borrokaren azken urteaz egin zuen narrazioaren bidez iritsi zaigu. Guretzat Iliada literaturaren gailur bat baldin bada, greziarrentzat poesia epikoaren adibide bat izan zen, garai guztietan miretsia. Eta haren egilea, Homero, heleniar munduko idazle ospetsuena bilakatu zen.

Dauzkagun datu urrien arabera, badirudi Homero K.a VIII. mendean edo VII.aren hasieran bizi izan zela. Kontserbatzen ditugun haren erretratuak askoz ere geroagokoak dira. Bistakoa denez, busto horiek ezin dira erretratutzat jo hitzaren esanahia zorrotz harturik, mende batzuk geroago egin baitziren, inork ez zekienean zer itxura zuen poetak. Hala ere, eskultoreek ezaugarri jakin batzuk hartu zituzten hura irudikatzeko, gogora ekartzen zutenak hala haren nortasuna nola antzinako Greziako unibertso kulturalean zeukan garrantzia. Homero pertsonaia itsu gisa ageri ohi da, tradizioak esaten zuelako hala izan zela. Ikusleen buruetan ideia hori sortzeko, betzuloak hondoratzea erabiltzen da baliabide gisa. Horrela, itsutasunaren ideiaz gain nortasun introspektibo eta pentsakorrarena ere transmititzen da, pertsona sortzaileari buruz izan ohi dugun kontzeptuarekin bat eginda. Gainera, adin handiko irudikatzen da, antzinako munduan adina jakinduriarekin eta aholku jakintsuekin erlazionatzen baitzen, Homerok berak Iliadan ondo erakusten duen moduan, Pilosko errege Nestor agurgarriaren figuraren bidez.